Ιορδανία: Walk on the wild side

Ακολουθώντας τα ίχνη των βεδουίνων, ανακαλύπτουμε σπάνια οικοσυστήματα στην καρδιά της Ιορδανίας Bγαλμένη μέσα από τις βιβλικές περιγραφές και τους θρύλους της Ανατολής, με τις αρχαίες πόλεις και τις ερήμους της να πρωταγωνιστούν σε επικές κινηματογραφικές υπερπαραγωγές, διάσημη για τα υπερπολυτελή θέρετρα της Νεκράς θάλασσας και τον μαγικό βυθό της Ερυθράς...

  Ακολουθώντας τα ίχνη των βεδουίνων, ανακαλύπτουμε σπάνια οικοσυστήματα στην καρδιά της Ιορδανίας

Bγαλμένη μέσα από τις βιβλικές περιγραφές και τους θρύλους της Ανατολής, με τις αρχαίες πόλεις και τις ερήμους της να πρωταγωνιστούν σε επικές κινηματογραφικές υπερπαραγωγές, διάσημη για τα υπερπολυτελή θέρετρα της Νεκράς θάλασσας και τον μαγικό βυθό της Ερυθράς. Η Ιορδανία ξεδιπλώνει μια σχεδόν ανεξερεύνητη φυσική ομορφιά που ανατρέπει όλα τα τουριστικά στερεότυπα.

Απόκρημνα φαράγγια με σπηλιές λαξεμένες από το νερό, καταρράκτες, αμμουδερά οροπέδια, ερείπια από όλους τους αιώνες του πολιτισμού και απολιθωμένα δέντρα, γιγαντιαίοι μονόλιθοι, δάση, λίμνες, ποτάμια, ζώα, ερπετά και παράξενα πουλιά. Είναι καταφύγια μοναδικής βιοποικιλότητας, προστατευόμενα πλέον από επίσημους φορείς, που βρίσκονται σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από την Πέτρα και τα πασίγνωστα παράλια της Νεκράς θάλασσας, στο δρόμο προς τα υψίπεδα της Ιορδανίας.

Για την «ανακάλυψή» τους χρειάστηκε να περιμένουμε αρκετά χρόνια, ώσπου η νέα γενιά περιηγητών, που δεν θέλουν να τους αποκαλούν «τουρίστες», να φτάσουν στις πύλες του Wadi Rum.

Η διαδρομή με τις καμήλες από το Wadi Rum περνάει από τοπία σχεδόν σεληνιακά, εκείνα που διέσχιζε ο Λόρενς της Αραβίας στην κλασική ταινία, με τις σκηνές των βεδουίνων βοσκών στημένες εκεί, αιώνες τώρα, να προσφέρουν δροσερή σκιά και τσάι με μέντα στους επισκέπτες. Από την κοιλάδα της Dana, γνωστή στους ταξιδιώτες ως «κοιλάδα των θησαυρών» για την εμπειρία που χαρίζει η επίσκεψή της, ώς την έρημο του Wadi Araba, η πιο απρόβλεπτη πλευρά της Ιορδανίας παρουσιάζει μια διαφορετική εκδοχή της Μέσης Ανατολής, εντελώς ειρηνική και αυθεντική, αληθινή.

Εδώ οι «ειδήσεις» αφορούν αποκλειστικά την οικολογία και το περιβάλλον. Το παρελθόν και το μέλλον χωρούν στην ίδια παράγραφο.

Στην κοιλάδα της Dana έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα 45 είδη ζώων, τα μισά από τα οποία απειλούνται με εξαφάνιση ή ζουν μόνο εδώ -όπως ο περίφημος γκρίζος λύκος-, ενώ έχουν καταγραφεί πάνω από 600 είδη φυτών, τρία από τα οποία ήταν άγνωστα στους επιστήμονες. Πρόκειται για ένα ζωντανό μουσείο φυσικής ιστορίας - και είναι μόνο η μία από τις έξι «πράσινες ζώνες» της Ιορδανίας.

Από τις λίμνες του Azraq περνούν κάθε χρόνο τα πιο σπάνια αποδημητικά πουλιά της Ασίας και της Αφρικής. Στο Shaumari ζει ακόμα ένα σπάνιο είδος αραβικής αντιλόπης, ενώ στο φαράγγι του Mujib το νερό, που σμιλεύει εδώ και χιλιάδες χρόνια τους βράχους, δημιουργεί περίτεχνα γλυπτά γεφύρια και περάσματα ανοίγοντας νέα μονοπάτια προς τη Νεκρά θάλασσα.

ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΩΝ ΒΕΔΟΥΙΝΩΝ

Στο Wadi Rum η ζωή ποτέ δεν ήταν εύκολη για τις φυλές των βεδουίνων που ζουν εδώ, στην έρημο, για περισσότερα από 400 χρόνια. Το νερό είναι ελάχιστο και η βλάστηση σχεδόν ανύπαρκτη μέσα στην ερημική κοιλάδα με τους ψηλούς βραχώδεις σχηματισμούς.

Οι βεδουίνοι είναι «μόνιμοι κάτοικοι» της περιοχής και το παραδοσιακό τους επάγγελμα είναι η κτηνοτροφία. Ηταν νομάδες, όμως οι μετακινήσεις τους περιορίστηκαν τον περασμένο αιώνα μεταξύ του βουνού και του κάμπου - δηλαδή, πλέον ζουν όπως όλοι οι βοσκοί.

Ανήκουν σε διαφορετικές φυλές. ανάμεσά τους οποίες υπάρχουν ισορροπίες εξουσίας και υπεροχής, οι συσχετισμοί των οποίων χάνονται στα βάθη των αιώνων.

Είναι απλοί και πολύ φιλόξενοι, πιάνουν εύκολα κουβέντα με τους ξένους και προσφέρουν δώρα και κεράσματα με τόσο ενθουσιώδη επιμονή, που είναι αδύνατον να αρνηθείς.

Αυτό το στοιχείο θυμίζει έντονα τη μεσογειακή φιλοξενία και δεν αφορά μόνο τους βεδουίνους: αν σε καλέσουν για φαγητό στην Ιορδανία, δεν πρέπει να φέρεις τίποτα, αλλά είσαι υποχρεωμένος να φας ό,τι σου προσφέρουν.

Κάθε άνοιξη οι ντόπιοι βεδουίνοι βγάζουν τα κοπάδια τους στις πεδιάδες, στήνουν τις σκηνές τους και παραμένουν στο ύπαιθρο όσο κρατάει ο καλός καιρός. Πίνουν τσάι με μέντα και τις νύχτες, κάτω από τα αστέρια, ανάβουν φωτιές, ψήνουν φαγητό στα τσουκάλια, τραγουδούν και χορεύουν στο ρυθμό που βγάζουν τα πολύχρωμα πήλινα κρουστά τους.

Πίσω στα χωριά, οι γυναίκες τους φτιάχνουν σκαλιστά κοσμήματα από ασήμι, υφαίνουν και βάφουν τα υφάσματα με φυτικές βαφές και τα πωλούν στους τουρίστες μαζί με άλλα είδη: βότανα, φυτικό σαπούνι, πήλινα σκεύη. Ζυμώνουν ψωμί, φτιάχνουν το δικό τους κατσικίσιο τυρί και κρέας (αρνί ή κατσίκι) που τρώνε μαζί με ρύζι ή όσπρια.

Οι βεδουίνοι περπατούν πάνω από δέκα χιλιόμετρα την ημέρα ακόμη και σήμερα, παρότι ο τρόπος ζωής τους έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία είκοσι χρόνια, από τότε δηλαδή που εγκαταστάθηκαν στα χωριά.

Η καθημερινή συναναστροφή με τους ξένους στις μακρινές πεζοπορίες αλλά και η κρατική ενθάρρυνση για την προστασία της περιοχής βοήθησαν τους βεδουίνους να ακολουθήσουν τον σύγχρονο τρόπο ζωής και να προσαρμοστούν στους κανόνες του.

Τα σπίτια τους, που άλλοτε ήταν «γυμνά» με τις πέτρες και τη λάσπη, πλέον χρωματίζονται εξωτερικά. Τα καλώδια της ηλεκτροδότησης τοποθετήθηκαν υπόγεια, οργανώθηκε η αποκομιδή των σκουπιδιών και τα χωριά έγιναν πιο ευχάριστα και πολύ πιο καθαρά.

Δίπλα στο σπάνιο οικοσύστημα οργανώθηκε η τοπική κοινωνία των βεδουίνων, που γνωρίζουν και αγαπούν την περιοχή, όμως τώρα, για πρώτη φορά στην ιστορία τους, οι συνθήκες της ζωής τους εδώ βελτιώθηκαν αισθητά.

Σήμερα, αρκετοί εργάζονται ως οδηγοί - ξεναγώντας τουρίστες στα αξιοθέατα της περιοχής και διδάσκοντας την αρχαία τέχνη του... trekking στις νεότερες γενιές των πεζοπόρων.

Στο πρόγραμμα προστασίας πρόκειται σύντομα να ενταχθούν και άλλες περιοχές της Ιορδανίας: δύο από αυτές είναι το φαράγγι του Ιορδάνη, όπου ζει ακόμα ο λύκος της Συρίας, ένα σπάνιο είδος λύκου που απειλείται με εξαφάνιση, και η περιοχή της Feifa στη νότια ακτή της Νεκράς θάλασσας, ένας τροπικός παράδεισος με φυσικές πηγές και οάσεις.

Πηγή: http://trans.kathimerini.gr/