«Ωκεανοί», ύμνος στο θαύμα της φύσης

«Αυτό που θα πρέπει να γίνει συνείδηση όλων μας είναι ότι προλαβαίνουμε ακόμη να σώσουμε τους ωκεανούς του πλανήτη μας- αρκεί να το θέλουμε » είπε μεταξύ άλλων ο παραγωγός Ζακ Περέν, συνομιλώντας με το κοινό στην ιαπωνική πρεμιέρα του ντοκυμαντέρ του «Ωκεανοί» («Οceans»).

Ένα εντυπωσιακό ντοκυμαντέρ των Ζακ Περέν και Ζακ Κλουζό προβλήθηκε στο 22ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ του Τόκιο...

 «Αυτό που θα πρέπει να γίνει συνείδηση όλων μας είναι ότι προλαβαίνουμε ακόμη να σώσουμε τους ωκεανούς του πλανήτη μας- αρκεί να το θέλουμε » είπε μεταξύ άλλων ο παραγωγός Ζακ Περέν, συνομιλώντας με το κοινό στην ιαπωνική πρεμιέρα του ντοκυμαντέρ του «Ωκεανοί» («Οceans»).

Η πρεμιέρα έλαβε χώρα το περασμένο Σάββατο στο Τόκιο στο πλαίσιο του 22ου Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της ιαπωνικής πρωτεύουσας, του οποίου ο εφετινός χαρακτήρας είναι σαφέστατα «πράσινος», καθώς στο πρόγραμμα βρίσκεται επίσης το «Τhe cove» που αφορά το κυνήγι δελφινιών στα νερά της Ιαπωνίας και έχει ήδη προκαλέσει συζητήσεις.

Πριν από λίγο καιρό οι «Ωκεανοί», ένα πολλά υποσχόμενο γαλλικό ντοκυμαντέρ που διαδραματίζεται εξ ολοκλήρου στη θάλασσα, προβλήθηκε στο Αμπου Ντάμπι στο πλαίσιο του Διεθνούς Κινηματογραφικού Φεστιβάλ της Μέσης Ανατολής, έπειτα από πρόσκληση του σεΐχη Μοχάμεντ, ενός από τους βασικότερους χορηγούς της ταινίας. Οι οικολογικές ανησυχίες του πολυσχιδούς γάλλου ηθοποιού, σκηνοθέτη, σεναριογράφου και- κυρίως- παραγωγού Ζακ Περέν έχουν κατά καιρούς απασχολήσει τον κινηματογράφο. Ως ηθοποιός είναι γνωστός στο ελληνικό κοινό κυρίως από την ταινία του Κώστα Γαβρά «Ζ», όπου υποδυόταν το νεαρό ρεπόρτερ που ξεσκέπασε την υπόθεση Λαμπράκη.

Το όνομα του κ. Περέν ως παραγωγού βρίσκεται πίσω από τη δημιουργία κορυφαίων ντοκυμαντέρ ουσίας που χαράχθηκαν στη μνήμη εκατομμυρίων θεατών ανά τον πλανήτη. Ο «Μικρόκοσμος: Οι κάτοικοι της χλόης» («Μicrocosmos», 1996) που σκηνοθέτησαν οι Κλοντ Νουριτζανί, Μαρί Περενούτ παραμένει ένα μοναδικό για το είδος του ντοκυμαντέρ το οποίο μας ξεναγεί στον κόσμο των εντόμων, αναλύοντας όλες τις «πτυχές» της ζωής τους. Η παρακολούθησή του γίνεται μια πραγματικά απολαυστική εμπειρία.

Παρόμοια συναισθήματα προκαλεί το ιδιαιτέρως αγαπητό στην Ελλάδα «Ιμαλάια» («Ηimalaya», 1999) του Ερίκ Βαλί που βρίσκεται στο μεταίχμιο του ντοκυμαντέρ και της μυθοπλασίας: σε κάποιο χωριό «θαμμένο» στο ορεινό Θιβέτ, ο μοναδικός φυσικός πλούτος είναι το αλάτι, το οποίο θα πρέπει να ανταλλαχθεί με σιτάρι στο Νεπάλ. Το πρώτο μέρος της ταινίας, προσηλωμένο στη σύγκρουση της παλιάς γενιάς με τη νέα, αποκαλύπτει το μέγεθος του περιγύρου και «οργώνει» τη συμμετοχή μας στη ζωή αυτών των ανθρώπων. Στην αγωνιώδη, μακρόχρονη και κοπιαστική πορεία των δύο καραβανιών που έπεται, η προσοχή μας συγκεντρώνεται στην άγρια ομορφιά του ανέγγιχτου, αχανούς τοπίου και των οδοιπόρων, τους οποίους ο φακός ακολουθεί διακριτικά, σχεδόν προστατευτικά.

Δύο χρόνια αργότερα, με τα «Ταξιδιάρικα πουλιά» («Le peuple migrateur») των Ζακ Κλουζό , Μισέλ Ντεμπά το τιμ του Περέν καταπιάστηκε με τα αποδημητικά πουλιά σε μια ταινία που εκτός από εκπαιδευτική, κατορθώνει να γίνει ακόμη και ψυχαγωγική. Τώρα είναι η εποχή της θάλασσας.

Το μακρύ ταξίδι

Χρειάστηκε να περάσουν επτά ολόκληρα χρόνια από το σημείο εκκίνησης των «Ωκεανών» ως την απόκτηση της ολοκληρωμένης μορφής τους με την οποία παρουσιάζονται σήμερα. Αρκεί να πούμε ότι μόνο η συγγραφή του σεναρίου διήρκεσε τρία χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι τροποποιήσεις διαδέχονταν η μια την άλλη. «Οι "Ωκεανοί" υπήρξαν μια διαδικασία συνεχούς εξέλιξης » δήλωσε αργότερα ο Ζακ Περέν στον «Figaro», εμμένοντας στο γεγονός ότι παρά την ενδεχόμενη συναισθηματική προσέγγιση και τον θαυμασμό των δημιουργών της ταινίας προς τη θαλάσσια ζωή, οι «Ωκεανοί» είναι μια ταινία που γυρίστηκε υπό την πλήρη « εξουσία των επιστημόνων ».

Πράγματι. Οι «Ωκεανοί» οφείλουν τη σάρκα και τα οστά τους στην αρμονική συνεργασία ειδικών όλων των κλάδων- από δύτες ως αστροφυσικούς με τους πολλούς χορηγούς που δέχθηκαν να συμμετάσχουν λόγω της ομορφιάς του θέματος ενός καινοτόμου έργου. « Η ανεξαρτησία της παραγωγής έχει την ανάγκη της χορηγίας » θεωρεί ο Περέν, ο οποίος συνυπογράφει τη σκηνοθεσία της ταινίας με τον Ζακ Κλουζό. « Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, αυτή ήταν μια ομαδική ταινία ».

Οι συζητήσεις των δημιουργών της ταινίας με τους ερευνητές του προγράμματος «Απογραφή της Θαλάσσιας Ζωής» εμπλούτισαν ακόμη περισσότερο το αρχικό σενάριο, από το οποίο αφαιρέθηκε πλήρως το ανθρώπινο στοιχείο διότι « έπιανε πολύ χώρο και έπρεπε να δώσει τη θέση του στα ζώα » όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Περέν. Πάνω σε αυτόν τον καμβά ανέπτυξαν προτάσεις και θεωρίες επιστήμονες όπως oι βιολόγοι Στεφάν Ντουράν και Φρανσουά Σαρανό και ο υπεύθυνος Αλιείας Μεσογείου Λοράν Ντεμπάς.

Αυτή η οργανωτική μονάδα ήλθε σε αρμονική συνεργασία με το επιστημονικό δίκτυο του αμερικανικού Ιδρύματος Σλόαν, για λογαριασμό του οποίου εργάζονται πάνω από 1.000 ερευνητές με αντικείμενο την απογραφή της θαλάσσιας ζωής. Οι επιστήμονες κλήθηκαν να γίνουν οι λογοκριτές των «Ωκεανών» και επίσης να δείξουν στους δημιουργούς τον δρόμο προς τα ιερά μέρη τα οποία προστατεύονται από τις ανθρώπινες επεμβάσεις. Δεν εξασφάλισαν μόνο την αξιοπιστία της συμπεριφοράς των ζώων, αλλά με τις γνώσεις τους συνέβαλαν και στην αισθητική της ταινίας. Η «Ανταλλαγή» δεν είναι μόνο το σύνθημα της ταινίας αλλά και το μότο της εταιρείας παραγωγής του Περέν, «Γαλάτεια».

Αυτά καθαυτά τα γυρίσματα των «Ωκεανών» κράτησαν τέσσερα χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων τέσσερις ομάδες των 20-30 ανθρώπων λειτουργούσαν ταυτόχρονα σε διαφορετικά σημεία του πλανήτη. Μια πρόχειρη καταγραφή των θαλάσσιων ειδών που έχουν καταγραφεί, μας φέρνει μπροστά σε πάνω από 200 είδη, ενώ η δράση τους περιλαμβάνει γεννήσεις, κυνήγι, αναπαραγωγή κοραλλιών και θαλάσσια παιχνίδια.

Για τον Ζακ Περέν οι «Ωκεανοί» δεν είναι ένα ντοκυμαντέρ αλλά « μια άγρια όπερα, ένας ύμνος στο θαύμα της φύσης. Τα πιο όμορφα αξιοθέατα πέφτουν από τον ουρανό » είπε ο δημιουργός στον «Figaro». « Ξεκινήσαμε από τον θαυμασμό για να δημιουργήσουμε διάθεση για σεβασμό του κόσμου. Και είμαστε περισσότερο αισιόδοξοι, διότι παρά τις απειλές και τις καταστροφέςβλέπουμε ότι αν αφήσουμε τη φύση μόνη της, θα επιβιώσει ».

Η ταινία «Οceans» των Ζακ Περέν- Ζακ Κλουζό θα προβληθεί στις αίθουσες τον Ιανουάριο του 2010 σε διανομή Σπέντζος Φιλμ. Η ταινία δεν έχει καμία σχέση με το επίσης γαλλικό θαλάσσιο ντοκυμαντέρ «ΟceanWorld 3D» του Ζαν-Ζακ Μαντελό, το οποίο ήδη προβάλλεται στις αίθουσες.

Πηγή: www.tovima.gr